Bolu Bağışçılar Vakfı Analiz Kitabı
Bağışçılar vakıfları, belli bir bölgede yaşayanların refahını arttırmak, güncel ve uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla birçok bağışçıdan az veya çok miktarlarda fon toplayan, bunları kaynak havuzunda bileştirerek anavarlık oluşturan, anavarlık geliri ile kar amacı gütmeyen kuruluşların inisiyatiflerini hibe tahsisi yoluyla destekleyen, bağışçılara özel hizmetler sunan ve yerel liderlik faaliyetleri yürüten kuruluşlardır.
Bağışçılar vakfının her birinin kuruluş yapısı, çalışma biçimi ve faaliyetleri açısından diğerinden farklı olduğu söylenir. Bağışçılar vakıfları kurulduğu yerin kültürü, tarihi ve gelenekleri ile şekillenmelerine rağmen şu ortak özelliklere sahiptir.
Yerellik: Genellikle ülke, bölge ya da şehir gibi coğrafi kriterle belirlenen sınırlı bir alanda yaşayan kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmeyi ve toplumun değişen ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar.
Sürdürülebilirlik: Bireyler, şirketler, hükümetler ve diger vakıflarından alınan bağışlar sürekli bir anavarlık fonunda toplanır. Anavarlık sürdürülebilirliğin en önemli etmenidir. Anavarlıkla yapılan yatırımından elde edilen gelirler devamlı olarak hibe, burs ve bağışlarla yerel girişimlerin finansmanında kullanılır.
Katılımcılık: Hizmet ettiği bölgenin geniş bir temsilini sağlayacak şekilde farklı paydaşların vakıf yönetimine katılmasını sağlar.
Yatırım uzmanlığı: Bağışlanan varlıkların en karlı şekilde değerlendirilmesi için gerekli olan yatırım ve finansal yönetim bilgisine sahiptir. Sürekli olarak avukatlar, emlak danışmanı ve finansal planlamacılar ile görüşerek her ekonomik duruma uygun bağış planları tasarlarlar.
Bağışçıya özel fon yönetimi: Bağışçının koyduğu şartların yerine getirilmesi için her bağışçı için ayrı fon açılabilir. Bağışçılar fonlarının hangi amaçla (sağlık, eğitim, gençlik…), hangi kuruluşa ve hangi şartlarla (bir kerelik ya dabelli aralıklarda) verileceğini belirleyebilir.
Bağımsızlık: Başka kuruluşların, hükümetlerin ve bağışçıların kontrolü ve etkisinden bağımsızdır. Bireyler, şirketler vakıflar ve kamu kuruluşlarından çeşitli büyüklük ve türde bağışlar alarak geniş ölçekte ihtiyaçlara ve ilgilere hitap eder; ama hiçbirinin tek başına yönlendirdiği bir yer değildir.
Şeffaflık ve hesapverebilirlik: Faaliyet gösterdiği bölgede yaşayanlar başta olmak üzere tüm paydaşlara karşı hesap verebilirdir. Hibe başvuru ve tahsis mekanizmaları herkes için açık ve anlaşılırdır. Tüm operasyonları, mali bilgileri ve kaynaklarını ne şekilde kullanıldığı ile ilgili bilgileri düzenli olarak kamuya sunar. Yönetim modeli esnek ve katılımcı, liderlik uygulaması katılımcı ve diyaloga açıktır.
Bağışçılar vakıflarının işlevleri
Hibe desteği: Söz konusu bölgede ortaya çıkmakta olan veya değişen ihtiyaçları karşılamak amacıyla kar amacı gütmeyen grupların geliştirdikleri girişimlere hibe tahsisi yapar.
Teknik Destek: Hibe tahsisi yaptığı kar amacı gütmeyen gruplar başta olmak üzere bölgesinde bulunan sivil toplum kuruluşlarına yerel liderlik, stratejik planlama, kurumsal yönetim, proje yönetimi, kaynak geliştirme, denetim, iyi yönetisim vb alanlarda kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Bağışçılar için danışmanlık hizmetleri : Bağışçıların hedeflerini anlamaya ve yaptıkları katkılarının amacına ulaşması için onları en doğru şekilde yönlendirmeye çalışır. Bağışçıları toplumsal ihtiyaçlar konusunda bilgilendirir ve bağışların en etkili şekilde kullanılmasını saglar.
Liderlik ve birleştirici güç: Liderlik rolü oynarlar ve yeni liderlerin gelişmesine katkıda bulunurlar. Kuruldukları bölgede insanların istedikleri değişiklikleri değişimi yaratabilmeleri için kamu, özel ve gönüllü kuruluşlarlar ortaklıklar geliştirir. Bölgeyi ilgilendiren konuların çözümü için katalizörlük, kolaylastırıcılık, birleştiricilik işlevleri üstlenir.
Savunuculuk:Kurulduğu bölgede yaşam koşullarının kalitesini geliştirmeye yönelik savunuculuk kampanyaları yürütür veya var olan kampanyaları destekler.
Diğer
Hibe tahsisinin yanı sıra bulundugu bölgede kamu yararını geliştirmeye yönelik kendi programlarını yürütür, farkındalık geliştirme ve bilgilendirme çalışmaları gerçekleştirir.
Bağışçılar vakfının sağladığı faydalar
Bölgede yaşayanlar açısından:
Yerel zenginlik kamusal zenginliğe dönüşüyor!
Bölgedeki bireysel ve kurumsal zenginlikleri bir araya getirir ve bunları kamu yararı için kullanır. Bölgenin dışarıya bağlı olmaktansa kendi kaynaklarını harekete geçirmesini kolaylaştırır.
Herkes için yer var!
Ekonomik gücünden bağımsız olarak bölgenin sorunlarının çözümünde rol almak isteyen herkes vakfa katılabilir. Vakıf danışma, mütevelli ve hibe tahsis kurullarına toplum liderlerinin yer almasını teşvik eder. Böylece yurttaşlar hem küçük-büyük bağışlarıyla katkı yapabilir hem liderlik edebilirler.
Sosyal değişimin parçası olmak!
Bölgenin acil ihtiyaçlarının yanı sıra toplumsal sorunlardan en fazla etkilenen grupları hedef alarak,yurttaşların sosyal değişim sürecine katılma kapasitelerini arttırır. Grupların birbiri ile temasa geçmesive ortak amaçlar etrafında mobilize olmalarına yardımcı olur. Örneğin gençler gibi görmezden gelinen grupların güçlendirilmesini sağlar.
Bağışçılar açısından:
Idari ve mali yükünüz hafiflesin!
Tek bir kuruluş veya birey kendi vakfını kurmak istediğinde (gerçekleştirecegi faaliyet türü ve hacmine göre değişen şekilde) en az 50.000 TL kuruluş sermayesi ortaya koyması, kuruluş masrafları ve idarigiderleri göz önünde bulundurması, kuruluş işlemleri ve vakıf idaresi için belli bir zaman adaması gerekir. Bağışçılar vakıflarında ise bu idari ve mali sorumluluklar başka bağışçılarla paylaşıldıgı için her bir bağışçının yükü hafiflemiş olur.
Vergi avantajından faydalanmak, bağışların yerini bulduğundan emin olmak mümkün!
Bireyden-bireye bağış geleneksek hayırseverligin en yaygın şekli ancak bu yöntemle ne vergi avantajı sağlanabiliyor ne de yapılan bağışın söylenen amaç için kullanılıp kullanılmadıgı garanti altına alınabiliyor. Bağışçılar vakıflarında ise yapılan bağışlar karşılığında hem belli bir oranda vergi indiriminden faydalanılabiliyor hem de hibe başvurularının nesnel kriterler ışığında değerlendirilmesi ve ihtiyacın en çok olduğu alanlara fon tahsisi yapılması için açık, şeffaf ve etkili mekanizmalar bulunuyor.
Damlaya damlaya ölçek ekonomisi olur!
Bağışçılar fonlarını tek bir yönetim ve yatırım çatısı altında birleştirerek normalde yalnız başına kendi vakfını kurma şansı olan bireyler ve şirketlerin yaratabilecekleri etkiyi birlikte yaratılar.
Fonlarınız isminizle yaşasın!
Vakfın içinde bağışçının ismi ile anılan fonlar oluşturulabilir. Bu fonların açılması kolay ve masrafsızdır. Fonlar bağışçının koyduğu şartlara ve dileklere göre idare edilir. Bağışçının yaşadığı ya da katkıda bulunmak istediği yerde fonlar kullanılır.
Şirketler toplumu kucaklasın!
Şirketler, operasyonlarını yürüttükleri bölgede bağışçılar vakfına katkıda bulunarak toplumsal yaşama deger katarlar. Toplum ve çevre üzerindeki ortak çıkar ve faydalar etrafında işbirlikleri kurarak hem işperformansını yükseltir hem de toplumla bütünleşirler.
Şirketlerin gönüllü sektördeki gözü kulağı!
Birçok şirketin sosyal sorumluluk projesi olsa bile gönüllü sektör bilgisi kısıtlı ve STKlara hibe tahsis mekanizması bulunmuyor. Kurumsal bağışçılıkla ilgili bir proje tasarlamak için bir birim oluşturmak yada halkla ilişkiler şirketleri ile çalışmak zorunda kalıyorlar. Bağışçılar vakfı ise hem sektör hem hibe yönetimi konusunda çok daha bilgili ve deneyimlidir ve şirketleri yönlendirebilir. Üstelik bu hizmeti dışarıdan alarak vakıflar idari giderlerini kısmış olurlar.
Bağışlarınızın etkisi artık daha görünür!
Bağışçıların yaptıkları katkılar sonucunda ölçülebilir etki ve sosyal yatırım getirisi beklentileri küresel bir trend haline geldi. Bireylere verilen bağışlar ya da kuruluşlara tek seferlik yapılan bağışların etkisini takip etme imkanı bulunmazken bağışçılar vakıflarında hibe tahsisi ile birlikte izleme ve degerlendirme sistematik bir şekilde yürütüldüğü için bağışların faydalanıcılar ve söz konusu bölge üzerindeki etkisini ölçmek çok daha kolaydır.
Bağışçılığa tutkularınızı katın!
Bağışçılar fonların nerelerden ve ne şekilde kullanılacağı ile ilgili kararlara katılabilir, bağışçılık ile ilgili bilgi ve tutkularını diğer bağışçılar ile paylaşabilirler. Bağışçılar kaynak geliştirme faaliyetlerinde yer alarak aile üyelerini ve arkadaşlarını da bağışçılık deneyimine katabilirler.
STKlar açısından:
Kaynaklar çesitleniyor, bagısçı kitlesi genisliyor!
STKların sadece faaliyetlerini sürdürebilmek için fon geliştirmeleri yetmiyor, rekabet yaratan az sayıda fona olan bağımlılıklarını azaltmak için kaynak geliştirme biçimlerini daha fazla çesitlendirmeleri gerekiyor. Normalde küçük STKların ve kar amacı gütmeyen grupların erişmesi zor olan fonları geniş bağışçı ağı, etkin kaynak geliştirme stratejileri ve hibe tahsis sistemi ile bağışçılar vakıfları ulaşılır hale getirir. Bağışçılar vakfının, yerel kaynakların yanı sıra, dünyada teşvik edilen bir model olması dolayısıyla, uluslararası fonları da kolaylıkla kendine çekebilen bir yapısı vardır.
Teknik destek için yeni bir partneriniz var!
Hibe tahsisinin parçası olarak yararlanıcı STKlara verilen raporlama, proje yönetimi, iletisim stratejisi,kaynak gelistirme vb konularda verilen koçluk hizmetinin yanı sıra bölgedeki diger STKlar vakfınegitim, konferans, yasal kaynaklar gibi farklılık gösterebilecek destek alanlarından faydalanırlar.
Yerel yönetim ve merkezi yönetim il teskilatları açısından:
Sektörlerarası işbirliği artık daha kolay!
Kamu kuruluslarının sivil toplum ve özel sektör ile kurmak istedikleri işbirlikleri için bağışçılar vakfı farklı aktörlere olan yakınlıgı, birleştirici ve katalizör rolü ile eşsiz bir platform sağlar. Vakıf ayrıca kamu ve yerel yönetim yetkililerini STKlarla ortaklık kurma, sektörel dinamikler ve yerel STKların ihtiyaçları hakkında bilgilendirir.
Sosyal ekonomi büyüyor, şehirler gelişiyor!
Şirketler, bireyler ve diğer vakıflardan gelen fonların söz konusu bölgede yaşayanların refahını yükseltmek için kullanır, yerel kalkınmaya ve kapasite gelişimine katkıda katkıda bulunur.
Bolu Bağışçılar Vakfı Analiz Kitabı